kutubhona

туяни қарзга олиб, закот туялари келган пайтда ҳалиги туянинг эгасига ўзиникидан кўра яхшироқ туяни бериб:

«أَجْوَدُكُمْ أَجْوَدُكُمْ قَضَاءً»

«Сизларнинг энг яхшинглар (қарзни) энг яхши адо қиладиганинглар», деганлар.81
Шунга кўра, рибо мазкур олти турдаги нарсаларда ва қарзда бўлади. Қарздаги рибо фақат шу олти турдаги нарсаларгагина эмас, ҳамма нарсага тегишлидир.

6. Рибо жуда қаттиқ ҳаромдир. Аллоҳ Таоло айтади:

وَأَحَلَّ اللّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا
– „Ҳолбуки, Аллоҳ байни ҳалол, судхўрликни ҳаром қилган“. [2:275]
Яна айтади:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَذَرُواْ مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ * فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْبٍ مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ وَإِن تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُؤُوسُ أَمْوَالِكُمْ لاَ تَظْلِمُونَ وَلاَ تُظْلَمُونَ
(Эй мўминлар, Аллоҳдан қўрқингиз ва агар чиндан мўмин бўлсангизлар, судхўрлик сарқитларини тарк қилингиз. (Яъни одамларга берган қарзларингиздан чиқадиган фойдани олмангиз.) Энди агар (фармонимизни) қилмасангиз, у ҳолда Аллоҳ ва пайғамбари томонидан бўлган урушни билиб қўйинг! Агар тавба қилсангиз, дастмоянгиз ўзингизга — золим ҳам, мазлум ҳам бўлмайсиз), у Аллоҳ ва росулига қарши уруш очишдир. Шунингдек, Пайғамбар с.а.в.нинг ҳадисларида ҳам рибонинг жуда қаттиқ ҳаромлиги баён қилинган.
Муслим Абу Ҳурайрадан ривоят қилишича, Пайғамбар с.а.в. шундай деганлар:

«اِجْتَنِبُوا السَّبْعَ الْمُوبِقَاتَ وَفِيهَا: وَآكِلُ الرِّبَا»
«Етти ҳалок қилгувчидан ўзингизни олиб қочинг. Улар орасида судхўрлик ҳам бор».82
Абу Довуд Ибн Масъуддан ривоят қилади:

«لَعَنَ رَسُولُ اللهِ A آكِلَ الرِّبَا وَمَؤْكَلَهُ وَكَاتِبَهُ وَشَاهِدَهُ»
«Пайғамбар с.а.в.: “Рибони еганни ҳам, едирганни ҳам, ёзганни ҳам, унга гувоҳ бўлганни ҳам лаҳнатладилар».83
Доруқутний Абдуллоҳ ибн Ҳанзаладан (бу зотни фаришталар ювган) ривоят қилишича, Пайғамбар с.а.в. шундай деганлар:

(81) Байҳақий: 5/350, аввалги ҳадиснинг охири.

(82) Бухорий: 2560, 6351, Муслим: 129.

(83) Абу Довуд: 2795. Термизий: 1127. Ибн Можа: 2268. Аҳмад: 1/83, 87, 3/304.